A w mijającym roku 2017...

Największym pięknem paleoantropologii jest jej nieprzewidywalność. Naukowcy zajmujący się tą dziedziną nauki są regularnie zaskakiwani nowymi doniesieniami, które niejednokrotnie wymuszają zrewidowanie już istniejących teorii. Poniżej przedstawiam moją subiektywną listę najciekawszych odkryć i badań, które miały duży wpływ na rozwój tej dziedziny.

Idzie wąż polną dróżką, nie porusza żadną nóżką...

Zwierzęta otaczają nas wszędzie. Spotykamy je nie tylko w parku czy podczas spaceru w lesie, ale także, w książkach, na obrazach, symbolach, czy … na talerzu podczas obiadu. Ich obecność ma na nas zazwyczaj pozytywny wpływ, gdyż dzięki nim jesteśmy bardziej odporni na alergeny i mamy niższe ciśnienie krwi. Co więcej, ich obecność w dużej mierze przyczyniła się do tego jak został ukształtowany nasz ludzki mózg. Dlatego też, istnieje pogląd, że nasza niechęć lub sympatia do pewnych określonych gatunków może mieć podłoże ewolucyjne. By przeżyć, nasi przodkowie musieli posiadać dwie ważne umiejętności: 1) potrafić wytropić oraz 2) w porę wykryć i uciec przez niebezpiecznym zwierzęciem. I jak się okazuje, ten wewnętrzny niepokój związany z bliską obecnością niektórych gadów został nam po dzień dzisiejszy.

Corallus hortulanus (fot. Mikołaj Kaczmarski)

Ciekawy wywiad w Polskim Radiu

Zapraszam do wysłuchania bardzo ciekawego wywiadu z dr Wiolettą Nowaczewską na temat ostatnich odkryć paleoantropologicznych. Rozmowa nawiązuje do książki prof. Davida R. Beguna, który w oparciu o coraz liczniejsze skamieniałości wysnuł hipotezę mówiącą o tym, iż przodkowie małp człekokształtnych (do których się zaliczamy) wywodzą się z Europy a nie z Afryki. Jak się okazuje, w tej dosyć kontrowersyjnej tezie nie zabrakło polskiego wątku. Profesor Begun wspiera swoją hipotezę najnowszymi odkryciami dr. Gerarda Gierlińskiego, który odkrył na Krecie odciski dwunożnego hominina z okresu miocenu.   

Projekt PRELUDIUM (4 część)

Mimo, iż ostatnimi czasy na stronie cisza, prace nad projektem badającym zmiany w mobilności ludzkiej trwają. Niedawno wróciłam z Wrocławia gdzie miałam przyjemność być goszczona przez dwie jednostki antropologiczne (należące do Państwowej Akademii Nauk oraz Uniwersytetu Wrocławskiego).

Książki warte przeczytania (3 część)

Tak akurat się złożyło, że w ostatnim czasie skupiłam się głównie na czytaniu literatury poświęconej tematyce przyrodniczej. Póki co, książki o szeroko rozumianej biologii i ewolucji człowieka zeszły na boczny tor. Takie zdystansowanie się i poznanie różnych punktów widzenia naukowców z pokrewnej dziedziny naukowej jest niezmiernie ważne. Bo gdzie indziej szukać inspiracji do nowych badań jak nie wokół siebie? Przecież ludzie to też zwierzęta (tylko z trudniejszym charakterem niż inne). Zapraszam na opis dwóch książek, które moim zdaniem są naprawdę warte uwagi.

Wszyscy jesteśmy mieszkańcami sawanny, czyli słów kilka o procesie urbanizacji

W chwili obecnej więcej ludzi mieszka w miastach niż poza ich granicami. Ten światowy trend nie mógł zostać obojętny dla otaczającej nas przyrody. W wielu zurbanizowanych miejscach stwierdza się postępującą fragmentację lub całkowity zanik siedlisk zwierząt i roślin. Co więcej, w miastach coraz częściej i liczniej stwierdza się gatunki tzw. niewyspecjalizowane. Efektem tego jest wzrost homogenizacji biotycznej, czyli spadek różnorodności biologicznej (doskonale obrazuje to poniższy rysunek). Z punktu widzenia przyrody, postępujący proces urbanizacji nie przynosi pozytywnych efektów. 

PAP o moich badaniach, czyli co skrywają morskie muszle

Jeżeli kiedykolwiek próbowaliście własnoręcznie wykonać ozdobę ze znalezionych na plaży muszelek doskonale wiecie, że najtrudniejszą częścią całego zadania jest przekłucie skorupek tak aby ich zanadto nie uszkodzić. Czy jest jakiś inny sposób aby sobie z tym poradzić? Otóż tak, wystarczy poszukać muszli już przewierconych w naturalny sposób. O tym, że wbrew pozorom znalezienie przekłutych skorupek nie jest takie trudne i kto może być za to odpowiedzialny możecie dowiedzieć się z wywiadu udzielonego przeze mnie dla Państwowej Agencji Prasowej (PAP). Okazją do rozmowy z dziennikarką PAPu był nowo opublikowany artykuł w międzynarodowym czasopiśmie PeerJ, której jestem współautorką.

Przykładowe muszle przewiercone lub przekłute w naturalny sposób.

Serdecznie zapraszam do literatury:

Wywiad dla PAP: link 

Oryginalny artykuł: Kubicka AM, Rosin Z, Tryjanowski P, Nelson E. 2017. A systematic review of animal predationcreating pierced shells: implications for the archaeological record of the OldWorld. PeerJ DOI: 10.7717/peerj.2903.

Książki warte przeczytania (2 część)

Wybór popularno-naukowych książek na polskim rynku wydawniczym jest całkiem bogaty, ale cały czas niewystarczający. Dlatego zdarza się, że sięgam po literaturę anglojęzyczną zwłaszcza, że sprowadzanie jej zza granicy jest coraz łatwiejsze. Poniżej przedstawiam krótki opis książek, które udało mi się przeczytać w ostatnim czasie.